ภาษาสันสกฤต ของประสิทธิ ไชศีรษะ - स्थूल

ประสิทธิ ไชศีรษะ อดีตสส.จังหวัดสุรินทร์ เป็นเอตทัคคะเลิศประเสริฐศรีเรื่องการใช้ภาษา ผู้เขียนเคารพนับถือเป็น “อภิมหาจารย์” คืออาจารย์ยิ่งใหญ่ อภิมหา + อาจารย์ 

ที่เวลาวีดีโอ 0:46  ประสิทธิ ไชศีรษะ อภิมหาจารย์ พูดว่าตนไม่ได้ทำ ถ่อย เถื่อน สถุล

ผู้เขียนบลอคนี้ ขอแสดงความเห็น เป็นคอมเม้น ดังนี้

#1. เคยคอมเม้นต์เอาไว้ว่า ในทางภาษาศาสตร์ ถ่อย กับ เถื่อน เป็นคำมอร์ฟีมเดี่ยว(single morpheme) ส่วนคำว่า สถุล  เป็นคำทวิมอร์ฟีม และมีสองพยางค์ คอมเม้นต์นี้อยู่ในบทความเรื่อง รักประชาธิปไตยฯ

#2. อย่างไรก็ดี ภายหลังนึกขึ้นได้ว่า “ฉะเชิงเทรา”  เป็นคำมอร์ฟีมเดี่ยว ทั้ง ๆ ที่มีถึงสามพยางค์ เอ้ะ ที่เขียนไปก่อนหน้านี้ เป็นปัญหาละซี?

#3. ภาษาศาสตร์แยก มอร์ฟีม กับ พยางค์(syllable) ออกจากกัน ภาษาศาสตร์ไม่ได้สนใจพยางค์ แต่ถือว่า มอร์ฟีม – morpheme คือ หน่วยเล็กที่สุดของภาษาที่วิชาภาษาศาสตร์สนใจศึกษา

มอร์ฟีม หมายถึง หน่วยเล็กที่สุดในภาษาพูดของมนุษย์ ที่เมื่อเปล่งเสียงออกมาแล้ว มีความหมายเป็นที่เข้าใจกัน หรือได้ใจความ

#4. คำว่า ฉะเชิงเทรา คล้ายคำว่า Washington ในแง่นี้  คือแม้จะมีสามพยางค์ – three syllables  แต่รวมกันแล้วมีความหมายเดียว เป็นชื่อทางภูมิศาสตร์ของเมืองหรือเขตการปกครองแห่งหนึ่ง ถือเป็นคำมอร์ฟีมเดียว

#5. แต่คำว่า “สถุล”  ผมคอมเม้นต์อยู่ในบทความ รักประชาธิปไตยฯ ว่า เป็นคำสองมอร์ฟีม จะต้องถูกหรือ? ก็ในเมื่อรวมกันแล้ว หมายถึงลักษณะหรือความประพฤติอันหยาบคาย เหี้ย ๆ โหลยโถ้ย คือ รวมแล้วมีความหมายเดียวเดี่ยว ๆ ไปในทาง หยาบช้า อนารยะ สวะ

#6. ประเด็นนี้เราต้องย้อนกลับไปดูนิยามที่ว่า มอร์ฟีม เป็นหน่วยเล็กที่สุดในภาษาพูดของมนุษย์ ที่เวลาเปล่งเสียงออกมาแล้ว มีความหมาย(ได้ใจความ) คำว่า Washington นั้น แต่ละพยางค์ไม่ได้มีความหมายอันเป็นที่เข้าใจกัน ต่อเมื่อรวมกันแล้วจึงเกิดความหมาย  คำว่า ฉะเชิงเทรา ก็เหมือนกัน ฉะ--ไม่ได้มีความหมายที่สามารถเข้าใจกันได้ทั่วไป เชิง--ก็เช่นเดียวกัน หรือ เทรา--ยิ่งไปกันใหญ่ เข้าใจไม่ได้เลย แต่ว่าเมื่อเปล่งเสียงออกมารวมกันทั้งสามพยางค์ ก็เกิดเป็นคำ(word)ที่ความหมายชัดเจนแน่นอน ว่าหมายถึงจังหวัดหนึ่ง  คำสองคำนี้ ฉะเชิงเทรา กับ Washington จึงถือเป็นคำมอร์ฟีมเดียว

หรือคำว่า เหฺมฺร้  ในภาษาใต้ ที่ต้องออกเสียงควบกันทั้งสามเสียงอักษร คือ ห+ม+ร แล้วจึงได้ความหมายว่า หมายถึงไม้ล้มลุกชนิดหนึ่ง ดอกและผลสีม่วง เด็ก ๆ ชอบกินเล่น นี่ก็คำมอร์ฟีมเดียว แม้จะกล้ำปนกันอยู่ถึงสามเสียง

#7. กระนั้น ก็มีประเด็นแย้งว่า กรุงเทพ เป็นคำสองพยางค์และหมายถึงท้องถิ่นทางภูมิศาสตร์อันเฉพาะเจาะจง  แต่ทำไมภาษาศาสตร์กลับถือว่า กรุงเทพ เป็นคำ สองมอร์ฟีม  ทำไม?  ทำไมจึงไม่เป็นมอร์ฟีมเดียวอย่าง Washington หรือ ฉะเชิงเทรา?

อีกแล้ว เราต้องย้อนกลับไปหานิยามทางภาษาศาสตร์ที่ว่า มอร์ฟีม เป็นหน่วยเล็กที่สุดในภาษาพูดของมนุษย์ ที่เวลาเปล่งเสียงออกมาแล้ว มีความหมาย(ได้ใจความ) คำว่า กรุงเทพ แยกออกได้สองเสียง กรุง + เทพ พยางค์ว่า กรุง หมายถึงเมืองใหญ่ จึงถือเป็นหนึ่งมอร์ฟีม พยางค์ว่า เทพ หมายถึงผู้สถิตบนสรวงสวรรค์ ก็ถือเป็นอีกหนึ่งมอร์ฟีม พยางค์แต่ละพยางค์ แต่ละเสียง เมื่อเปล่งออกมาเดี่ยว ๆ ต่างก็ได้ใจความทั้งสองเสียง จึงถือว่า กรุงเทพ  เป็นคำสองมอร์ฟีม

#8. กลับไป ถ่อย เถื่อน และ สถุล  ในวีดีโอ  ที่ ประสิทธิ ไชศีรษะ ผู้เทนราษฎรจังหวัดสุรินทร์ ซึ่งชาวสุรินทร์จำนวนมากเคารพนับถือเป็น อภิมหาจารย์  สองคำแรกเป็นคำมอร์ฟีมเดียว แต่คำที่สาม สถุล  เป็นคำสองมอร์ฟีม เพราะแต่ละเสียง(พยางค์)ล้วนมีความหมาย ได้ใจความ

เอ้ะ ได้ใจความว่าอย่างไร? มั่วเปล่า?  เรื่องนี้เราต้องดูที่ต้นตอของคำว่า สถุล ในภาษาสันสกฤต ที่เขียนด้วยอักขระเทวนาครี ว่า  स्थूल  

ใจเย็น ๆ ไม่ต้องตกใจ อย่าคลิกหนีไปเสียก่อน  ผู้เขียนเกรงว่าท่านผู้อ่านบางท่าน อาจเพิ่งได้เห็นต้นฉบับคำว่า สถุล  ในสันสกฤต เขียนด้วยเทวะนาครี กะตาตัวเองเป็นครั้งแรกในชีวิต จึงนึกว่าผีหลอก คลิกหนีไปโดยอัตโนมัติ

#9. สถุล ในภาษาสันสกฤตมีความหมายเหมือนในภาษาไทย คือ หยาบคาย โหลยโถ้ย ระยำบัดซบ สาระเลว เหี้ย ๆ ส้นตีนแหนะครับ งี่เง่า ไอ้เบื้อก  แต่ว่าคำนี้ภาษาสันสกฤตใช้สระเสียงยาว ต่างกับภาษาไทยที่ใช้สระเสียงสั้น  สันสกฤตใช้สระ “อู” ขณะที่ภาษาไทยใช้สระ “อุ”

สระอู ในสันสกฤต เขียนด้วยอักขระเทวนาครีเป็นอักษรตัวเต็มว่า ऊ  อย่างไรก็ดี เทวนาครีมีทั้งระบบอักขระตัวเต็มและอักษรตัวย่อ สระอูอย่างย่อเขียนว่า “ू”  ซึ่งก็คือ “ू” ที่เราเห็นอยู่ใต้คำว่า स्थूल  ของ ประสิทธิ ไชศีรษะ นั่นเอง 

ถ้าเป็นสระอุ—เขาจะเขียนตีนนอนหงาย กลับหางมาข้างหน้า เป็น “ु” ตัวอย่างเช่น คำต่อไปนี้ตีนหงายมาข้างหน้า थु อ่านว่า ปุ  ส่วนคำต่อไปตีนคว่ำไปด้านหลัง थू อ่านว่า ปู เป็นต้น -- ภาษาไทยใช้ตัว ก.ไก่ -- กะ กา กิ กี กึ กือ เป็นมาตรฐานการอ่านผสมสระ  แต่สันสกฤตใช้ตัว ป.ปลา เป็นมาตรฐาน -- ปะ ปา ปิ ปี ปุ ปู เป ไป โป เปา เป็นต้น

#10. คำว่า स्थूल  ในภาษาสันสกฤตจึงออกเสียงว่า สะ-ถูล  เสียงสระ “อู”  โดยที่ “ถูล” แปลว่า หยาบคาย โหลยโถ้ย ระยำ สาระเลว ส้นตีนแหนะครับ โคดงี่เง่า ไอ้สัตว์นรก ดังกล่าวแล้ว 

ส่วนคำว่า “สะ” ก็มีความหมาย – หมายถึง การเป็นที่รวม  ดังนั้น คำว่า स्थूल ของ ประสิทธิ ไชศีรษะ จึงเป็นคำสองมอร์ฟีม เพราะแต่ละเสียงต่างมีความหมายของมันเอง แต่ครั้น  เมื่อรวมกันก็หมายความว่า เป็นที่รวมของเหี้ย ๆ ทั้งหลาย

#11. ท่านผู้อ่านที่เคารพคงจะเดาไม่ผิด ว่าเหตุใดผู้เขียนและชาวจังหวัดสุรินทร์จำนวนมาก พากันเคารพนับถือ ประสิทธิ ไชศีรษะ เป็นอภิมหาจารย์ ก็แกเล่นใช้ศัพท์สูง ๆ สูงลิบลิ่ว จากภาษาสันสกฤตอันศักดิ์สิทธิ์ที่ใช้จารคัมภีร์พระเวท เป็นภาษาที่คนยอมรับยกย่องทั่วทั้งชมพูทวีป ซึ่งกว้างใหญ่กว่าจังหวัดสุรินทร์เยอะมากเลย

แต่ว่า -- คำสรรเสริญใดต่อสันสกฤต หรือจะวิจิตรไปกว่าจาก เซอร์โมเนียร์ โมเนียร์-วิลเลียมส์ ผู้รู้สันสกฤตเมื่อครั้ง บริติช ราช  ยังปกครองอินเดีย

#12. ผู้เขียนรู้สึกน้อยใจผู้แทนราษฎร ประสิทธิ ไชศีรษะ นึกต่อว่า--ว่าช่างไม่สงสารประชาชนคนบ้านนอกบ้านนา รากหญ้าตาดำ ๆ ทั้งหลาย เช่น ตัวผมเอง เป็นต้น  ทำไมจ่าจึงใจดำจัง เพราะการใช้ภาษาสูง ๆ สูงลิบลิ่ว ทำให้ผมต้องปีนบันไดขึ้นไปปัดฝุ่นบนชั้นใต้หลังคา เปิด พจนานุกรมสันสกฤตฉบับ โมเนีย โมเนีย-วิลเลียมส์  ซึ่งเกือบลืมไปแล้วว่ามีอยู่ในโลก เหนื่อยแทบตาย

#13. ไม่รู้ว่า ประสิทธิ ไชศีรษะ เห็นด้วยกับผู้เขียนหรือเปล่า? นี่ไม่ได้เขียนคอมเม้นกล่อมหรือด่าจ่านะ ถ้ามึงเห็นต่าง-มึงประท้วงได้ ประท้วงได้เลย กูยิ่ง รักประชาธิปไตยฯ อยู่ด้วย

คำคัดจาก  เซอร์ โมเนียร์ โมเนียร์-วิลเลียมส์

ปรีชา ทิวะหุต

บ้านนาพญา

อำเภอหลังสวน

จังหวัดชุมพร

หมายเหตุ - บทความนี้ มี ไฮเปอร์ลิงก์ สองสามจุด ดับเบิ้ลคลิกบนนั้น จะส่งท่านไปยังเว็บไซด์อ้างอิง