หายไปแล้ว ทั้งทุ่ง
เพื่อนคนหนึ่ง บ้านอยู่ชายทุ่งเหมือนผมเวลานี้ พ่อเขาตายตั้งแต่ตัวเองเรียนอยู่ชั้นป.4 เขาช่วยแม่เลี้ยงน้องสี่ห้าคน จนรอดมาได้ ก็ด้วยทุ่งนาที่ท่านเห็นในรูปคราวที่แล้ว
ทุ่งนานั้น ไม่ได้ราบเรียบเสมอกันเหมือนทุ่งข้าวสาลี ทุ่งข้าวโพด ในสหรัฐอเมริกา ทุ่งบ้านผมไม่ได้อยู่ในรัฐเนบราสกา ไอดาโฮ ไอโอวา ฯลฯ แต่ในทุ่งจริง ๆ แล้วมีแอ่งน้ำเล็กอยู่ทั่วไป แต่ท่านจะไม่เห็นในภาพ แอ่งน้ำเหล่านั้นเมื่อน้ำลดจะกลายเป็นแหล่งดักปลา ปลาชุมมากในสมัยก่อน เพื่อนที่พ่อตายได้อาศัยหาปลาที่ชุมในทุ่งนั้น มาเลี้ยงน้อง
แต่เดี๋ยวนี้ พ.ศ.2560 ภาพที่ถ่ายไว้เมือ 2540 ไม่มีสภาพนั้นแล้ว ทุ่งทั้งทุ่งหายไปหมด ผมไม่ได้เศร้าโศกอะไร ไม่ได้ดีใจเสียใจ เป็นวิวัฒนาการที่เกิดขึ้นธรรมดา
ที่อำเภอสวี จังหวัดชุมพร ทีตำบลบ้านเขาล้าน ผมมีญาติอยู่ที่นั่น อยู่บนเขา และแม่ก็เคยไปช่วยญาติทำนาที่ตีนเขาล้าน เป็นทุ่งใหญ่ แต่ไม่มีคนอยู่ ผู้คนเขาขึ้นไปอยู่กันบนเขา แต่ทำนาข้างล่าง ข้างบนเขานั้นบางบ้านก็สานเสื่อกระจูด หรือมัดต้นอ้อเป็นไม้กวาดไว้ขาย
หลายปีก่อน ผมพบเพื่อนชาวสวี ก็ได้ถามเขาว่าทุ่งที่เขาล้านเป็นอย่างไร เขาตอบว่า "ฉิบหายหมดแล้ว" หมายความความเป็นทุ่งนาข้าวไม่มีแล้ว กลายเป็นนากุ้งไปหมด
คำว่า ฉิบหาย เป็นการตีค่า หรือให้คุณค่า หรือ value ของคนพูดเอง นามันฉิบหายไป การใช้ที่ดินเปลี่ยนไปกลายเป็นบ่อกุ้ง มูลค่าผลผลิตเพิ่มขึ้น บ่อกุ้งได้ผลผลิตทั้งปี นาได้แค่ปีละครั้ง อย่างไรก็ดี ทุ่งนาสำหรับเราก็อดที่จะมีคุณค่าทางอารมณ์ด้วยไม่ได้ มันมี sentimental value ซึ่งคุณค่าทางอารมณ์ก็สำคัญ จะดูหมิ่นไม่ได้
ทุ่งนาที่บ้านผม ทั้งทุ่งนาพญา และ ทุ่งแม่เล หายไปทั้งทุ่งกลายเป็น สวนยางกับสวนปาล์ม หรือบางทีเรียกป่ายางกับป่าปาล์ม
อย่าว่าแต่คนอื่น นาร้างของผม ผมก็ยกนา "พัฒนาที่ดิน" ทำเป็นสวนมาแล้วถึงสามสวน เชื่อหรือไม่? แรกทีเดียวยกนาทำสวนเงาะสวนมังคุด ต่อมาทำสวนไม้ยืนต้นปลูกต้นไม้ขาย คือไม้กระถินเทพา จากบอร์เนียว ที่ปลวกไม่กิน ต่อมาผมรื้อขายไม้และปรับพื้นที่ใหม่ ทำเหมือนคนอื่นเขาทำกัน คือ ปลูกปาล์ม เมื่อ 2552 บัดนี้ มีผลแล้ว
"นาที่แม่กูเคยทำ" เวลานี้มีอยู่แต่ในความทรงจำ เท่านั้น
