Village Life: ไอยคุปต์ ที่ข้าพเจ้าได้เห็นมา

คำว่า ไอยคุปต์ เข้ามาอยู่ในภาษาไทยเมื่อใดไม่ปรากฏ  แต่ว่าปี 2465 เข้ามาอยู่เรียบร้อยแล้ว  คำนี้มาจากภาษากรีกโบราณ Aígyptos  ที่กรีกโบราณใช้เรียกดินแดนและผู้คนในลุ่มแม่น้ำไนล์ คนอีจิปต์ปัจจุบันเรียกชื่อประเทศตนเองว่า มิสระ เป็นชื่อภาษาอาหรับ เพราะอีจิปต์รุ่นหลังรับวัฒนธรรมอาหรับผ่านศาสนาอิสลาม

ผู้เขียนแบกเป้ไปอีจิปต์มาสามหรือสี่ครั้งจำไม่ได้  เคยเดินทางตั้งแต่ทางเหนือ คือ กรุงไคโร ลงไปจดใต้ของประเทศ ประมาณยี่สิบห้ากิโลเมตรจากชายแดนประเทศซูดาน  ด้วยยานพาหนะ รถไฟ เรือใบในแม่น้ำไนล์ และรถยนต์

ยามค่ำที่มหาวิหาร เมืองลุกซอร์

ที่ชานกรุงไคโร แม้ในหน้าร้อน ถึงเวลาสองทุ่มก็จะหนาวเย็นขนาดผ้าผวยสองผืนเอาไม่อยู่  และอาหารตามท้องถนนอาจมีแบคทีเรียที่ต่างจากเมืองไทย ผมเคยกินแล้วท้องเสีย แทบคลาน นานหลายวัน...

กรุงไคโร ไม่ได้น่าเกลียดหรือสกปรกอะไร  สำหรับผู้เขียนกรุงไคโรก็ดูโอเค  แต่นั่นแหละ ผู้เขียนไม่ใช่นักสร้างสารคดีไปถ่ายภาพเด็กหากินกับกองขยะ หรืออะไรประมาณนั้น  ผู้เขียนไปไหนมาไหนในกรุงไคโร ตามวิถีของสามัญชนคนแบกเป้

ที่พิพิธภัณฑ์อีจิปต์ ในไคโร เคยไปมาสองครั้ง ประทับใจกับหลายสิ่งหลายอย่าง เช่น มัมมี่หมา และข้าวของที่เขาพบจากหลุมศพฟาโรห์ ตูตังคาเมน ซึ่งตกรถม้าตาย – จากการวิจัยด้วยการสแกนมัมมี่ของนักโบราณคดีปัจจุบัน

แต่ว่าครั้งหนึ่ง จำได้ กำลังนั่งพักอยู่หน้าอาคารพิพิธภัณฑ์ คนยามที่เฝ้าพิพิธภัณฑ์ซึ่งแต่งตัวในชุดขาว หรูหรา เป็นสง่า เท่ห์กว่าทหารยามในพระบรมมหาราชวังในกรุงเทพฯ อยู่ ๆ แกก็เดินมาขอตังจากผม แกทำมือจ่อปาก คล้าย ๆ บอกว่า ขอตังกินข้าว...

สถานีรถไฟ เมืองลุกซอร์ ทางตอนกลางประเทศ

ระหว่างนั่งรถข้ามทะเลทรายทางตอนใต้สุดของอีจิปต์ ต้องตื่นออกเดินทางตั้งแต่ตีสาม จะได้ไม่ร้อน พอรุ่งเช้า พระอาทิตย์ผงาดขึ้นจากทะเลทรายพร้อมกับภาพหลอน หรือ mirage ยิบ ๆ ดูราวกับแผ่นน้ำใหญ่  จริงตามที่เขาว่า ในทะเลทรายเราจะเห็นภาพหลอนเกี่ยวกับน้ำ

บนเรือใบ เฟลุกะ ในแม่น้ำไนล์

ผมนั่งเครืองบินสายการบินอีจิปต์แอร์ บินตรง ลัดฟ้าจากไคโรมากรุงเทพฯ  บินข้ามทะเลทรายอาระเบียและประเทศซาอุดิอาเรเบีย ซึ่งเขาห้ามการบินไทยบินผ่าน เพราะเขาโกรธเรื่องเพชรซาอุ  แม้เดี๋ยวนี้จะดีขึ้นเพราะจีนช่วยประสานให้ก็ตาม

เที่ยวนั้นนักบินแกบินซิ่งมาก ประมาณ 1,000 กิโลเมตร/ชั่วโมง ใช้เวลาเก้าชั่วโมง มาถึงกรุงเทพฯประมาณตีสามกว่า ๆ

เครื่องโบอิ้ง 747 ลำหนึ่งของอีจิปต์แอร์สมัยนั้น ตั้งชื่อตามนามฟาโรห์หญิงองค์เดียวของอีจิปต์โบราณ ชื่อ “ฮัท เช็ป สุต”

ภาพด้านล่าง เป็นหมู่บ้านของพวกนูเบียน เป็นคนดำ-ไม่ใช่คนผิวสีน้ำตาลเข้มแบบคนอีจิปต์  หมู่บ้านของคนพวกนี้  นั่งเรือใบล่องไปในแม่น้ำไนล์  จากท่าน้ำหน้าเมืองอัสวาน  หมู่บ้านพวกเขาจะอยู่ทางฝั่งตะวันตก ของแม่น้ำไนล์

ครั้งหนึ่ง ผมบินจากไคโรเข้ายุโรป ตั้งใจแต่แรกจะไป บาร์เซโลนา  ในสเปน  แต่เครื่องบินลำนั้นแวะจอดที่กรุงโรม อิตาลี  โดยที่ผมไม่ได้ศึกษาเส้นทางมาก่อน จึงไม่ได้รู้เรื่องนี้ตอนขึ้นเครื่อง เข้าใจว่าบินตรงไม่แวะที่ไหน  ผมถามเจ้าหน้าที่บนเครื่องอีจิปต์แอร์ว่า ตั๋วผมไปบาร์เซโลนา แต่ไหน ๆ เครื่องจอดที่โรมแล้ว  ผมขอลงเลยจะได้ไหม? ขี้เกียจไปแล้วอ่ะ...

เจ้าหน้าที่บอกว่า อยากจะลงก็ลงไปเด่ะ

ข้าพเจ้าก็ลง  เพราะข้าพเจ้าเป็นคนง่าย ๆ ครับ

สี่ซ้าห้าวันต่อมา  ผมก็ดักขึ้นเครื่องอีจิปต์แอร์กลับไปไคโร  แล้วต่อเครื่องอีจิปต์แอร์อีกลำกลับกรุงเทพฯ